De multifunctionele installatiemarkt in cijfers: heden en toekomst

De opleving zal nog lang op zich laten wachten door vele factoren. Een van de redenen is dat het aantal bouwvergunningen al geruime tijd daalt en verder zal dalen in de eerste helft van 2024. Alleen goedgekeurde projecten kunnen immers van start gaan, en die vergunningen blijven schaars, vooral in de eerste helft van 2024. Ook in de renovatiesector is men voorzichtig, waardoor een opleving pas tegen het einde van 2025 of begin 2026 verwacht wordt, afhankelijk van economische omstandigheden.

KMO's worden steeds vaker geconfronteerd met late betalingen en klanten die hun afspraken niet nakomen. Grote bouwprojecten kampen met aanzienlijke vertragingen door diverse factoren zoals hoge materiaalkosten, weersomstandigheden en vergunningstrajecten.

De vraag naar producten zoals sanitair, HVAC, elektrotechnisch installatiemateriaal, en verlichting is terug op het niveau van vóór de pandemie. Maar met de afkoeling van de bouwsector, negatieve prijseffecten (vooral in zonne-energie) en stijgende kosten door inflatie, zien veel bedrijven in deze sectoren hun winst fors dalen.

De eerste helft van 2024 was dan ook een uitdagende periode voor elektrotechnische fabrikanten en distributeurs, met een marktdaling van ongeveer 15%.

Vooral de hernieuwbare energiemarkt krijgt flinke klappen, met een daling van 50%. Deze daling is grotendeels toe te schrijven door negatieve prijseffecten in fotovoltaïsche energie.  Dit heeft ook geleid tot een toename van faillissementen onder PV-installateurs. Volgens cijfers van Statbel zijn in de eerste acht maanden van dit jaar al 140 installateurs van elektronica en zonnepanelen failliet gegaan, een stijging van 41% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Hoewel de situatie voor zonnepanelen nog niet verbeterd is, zijn er voor 2025 enkele positieve verwachtingen, zoals een hogere investeringsaftrek. Bedrijven en gebouwen in Vlaanderen moeten vanaf juni 2025 hun eigen groene stroom opwekken, waardoor installateurs zich meer op deze markt richten.

De laadinfrastructuur presteert daarentegen uitstekend in 2024. België heeft het afgelopen jaar een spectaculaire verdubbeling gezien in het aantal publieke laadpalen voor elektrische voertuigen (EV). Binnen één jaar kwamen er maar liefst 36.000 nieuwe laadpunten bij, waardoor het totaal eind juni net onder de 72.000 kwam te liggen. Experten schatten de groei van de privé en publieke laadinfrastructuur in op 30%  mede dankzij het aanzienlijke aantal inschrijvingen van nieuwe en tweedehands elektrische auto's in België. In de eerste helft van 2024 steeg het aantal inschrijvingen van nieuwe elektrische wagens fors van 43.687 naar 64.429, en van tweedehands wagens van 5.398 naar 10.112, wat neerkomt op een totale stijging van 52%. België behoort daarmee inmiddels tot de Europese top wat betreft de elektrificatie van personenwagens.

Ook bij de warmtepompen is er een dramatische daling: de verkoop zakte met 50% ten opzichte van vorig jaar. Daarentegen is de verkoop van wand-gascondensatieketels in het eerste semester van 2024 met 9% gestegen.

Consumenten blijven voorzichtig door de hoge elektriciteitsprijzen en de hogere aanschafkosten van een warmtepomp vergeleken met een gascondensatieketel. De nieuwe Vlaamse Regering werkt gelukkig aan een Tax shift die de belasting op elektriciteit verlaagt. Hierdoor mag de prijs per kilowattuur elektriciteit niet meer dan 2,5 keer hoger zijn dan die van gas, terwijl dit vandaag nog 4 keer is. Deze grens van 2,5 keer maakt het aantrekkelijker om voor een warmtepomp te kiezen in plaats van een gasketel.

Daarnaast merken we al geruime tijd dat het herstellen en blijven repareren van bepaalde oudere installaties steeds vaker voorkomt. De verkoop van wissel- en vervangonderdelen groeit dan ook als nooit tevoren.

Een lichtpuntje voor de bouwsector is de daling van de rente. Momenteel ligt deze op het laagste niveau in twee jaar. Voor een lening van 20 jaar met een vaste rente betaalt men momenteel gemiddeld 3,05% rente. De verwachting is dat de rente eind 2024 verder zal dalen, maar een sterke verlaging van de woonkredieten lijkt onwaarschijnlijk, omdat banken hier al beperkte marges hebben. De vooropgestelde bijkomende verlaging van de registratierechten van 3% naar 2% door de nieuwe Vlaamse Regering geeft de woonmarkt hopelijk een extra duwtje in de rug in 2025.

Voor 2025 zijn de voorspellingen lastig in te schatten. Sommige experts verwachten een nulgroei, terwijl anderen hopen op een lichte groei van enkele procenten. Deze groei zou deels te danken zijn aan een toename in volume en een inflatie op de producten van ongeveer 1,5 tot 2%.